FIAT firmasının global olarak almış olduğu enerji yönetimi kararı sonrasında Tofaş Bursa fabrikasının enerji izleme projesi 2011 Ağustos ayında Endress+Hauser işbirliği ile gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında 71 adet akış ölçer, 36 adet sıcaklık sensörü, 1 adet basınç sensörü ve 9 adet enerji hesaplayıcı temin edilmiş, cihazların mekanik ve elektrik montajının tamamlanmasından sonra devreye alma ve saha servis eğitimi hizmeti verilmiştir.
W.A.G.E.S Konsepti ve Kritik Performans Ölçüm
Üretim tesislerinin en önemli giderlerinden biri olan enerji sarfiyatlarının izlenmesi ve kontrol altında tutulması son yıllarda en çok önem kazanan konularından biridir. Bu kapsamda ulusal ve uluslararası çok sayıda firma, Demineralize su hatları, ısıtma suyu, kızgın su ve sanayi (kullanım) suyu hatları ile doğalgaz ve hava hatlarında ölçüm yapılarak her üretim birimine gönderilen enerji miktarının doğru ve şeffaf bir şekilde kayıt altına alınmasını amaçlamaktadır. Bu projede, saha enstrümanları ile kontrol sisteminin haberleşmesi için Profibus DP protokolü seçilmiş, tüm hesaplayıcılar ve kayıt cihazları Profibus DP modülü ile sağlanmıştır. Bu noktada kullanılan kayıt cihazları ve hesaplayıcıların anlaşılır ve detaylı bilgiyi gösterebilen ekranlarının bulunması, üst sistem entegrasyonundan önceki süreçte operasyon ve takip konusunda hiçbir sorun yaşanmadan tesisin çalışmasına olanak tanımıştır.
Buhar, Isıtma ve Kızgın Su Hatları
Tüm fabrikanın kullanım ihtiyacının karşılandığı ısıtma ve kızgın su hatlarında mekanik sayaçlarla yapılan debi ölçümü, yalnızca gönderilen su miktarını ölçmekte ve buna göre değerlendirme yapılmasına olanak sağlamaktaydı. Yeni sistemde gönderilen ve harcanan enerji miktarının hesaplanması, tesis genelinde enerji tüketimi dağılımının daha doğru ve güvenilir bir şekilde yapılmasına, gerekli optimizasyon için daha sağlıklı veriler elde edilmesine olanak tanımaktadır. Isı farkı ve kalori akışı hesaplanmasının yapıldığı bu noktalarda Vorteks akış ölçerler ile birlikte her hat için gidiş ve dönüş olmak üzere iki sıcaklık sensörü RMS621 hesaplayıcı üniteye bağlanmıştır. Vorteks sayaçlar ile hacimsel akış, PT100 çıkışlı iki sıcaklık sensörü ile de sıcaklık bilgisi hesaplayıcıya taşınmaktadır. RMS621 ünitesi IAPWS-IF97 (The International Association for the Properties of Water and Steam - Industrial Formulation 1997) standartlarına uygun olarak suyun kalorifik değerini hesaplamakta ve hat içerisindeki gerçek enerji sarfiyatını göstermektedir.
Demineralize Su Hatları
Üretimin hemen her alanında ihtiyaç duyulan saf suyun hazırlanması ve dağıtımı, yine termik santral departmanı tarafından sağlanmaktadır. Burada kullanılan mekanik sayaçların yenilenmesi ve Profibus iletişime imkan tanıması için Vorteks sayaçlar tercih edilmiştir. Önceden kullanılan mekanik sayaçlardan alınan okumaların yalnızca günlük ya da haftalık olarak yapılıyor olması, doğru cihaz çapının belirlenmesi noktasında önemli bir zorluk yaratmaktaydı. Bu noktada bölüm sorumluları ile birlikte yürütülen detaylı çalışmalar sayesinde en uygun çaplar ve bu çapların ölçüm aralığının görüşülüp muhtemel basınç kayıplarının göz önüne alınması sürecin en önemli kısmını oluşturmuştur. Her hat için yapılan çaplandırma, akış aralığı ve basınç kaybı tabloları ile sorunsuz bir geçiş sağlanmıştır. Bu noktada, Endress+Hauser Vorteks akış ölçerlerinde mevcut olan kendinden redüksiyonlu modeller, mekanik montaj imkanının da oldukça kısıtlı olduğu bu hatlarda, istenilen akış aralıklarına ulaşma konusunda çözüm sağlamıştır.
Basınçlı Hava ve Doğalgaz Hatları
Hem iç hem dış ortamda bulunan basınçlı hava hatlarında ölçüm t-mass 65 termal kütlesel debimetreleri ile yapılmaktadır. Çapları DN50'den DN300'e kadar değişen büyüklüklerdeki hatlarda, sıcaklık kompanzasyonlu kütlesel akış ölçümü sorunsuz gerçekleşmektedir. Çalışma basınç aralığı 5-7 bar olduğundan, ölçüm prensibi gereği basınç kompanzasyonuna gerek duymayan t-mass cihazları, fabrikanın talep ettiği hava akışı bilgisini Nm3/h cin sinden kolayca verebilmektedir. Özellikle daldırma tipi cihazların montajındaki kolaylık, uzun süreler durdurulması neredeyse mümkün olmayan ana hatlarda büyük bir avantaj sağlamıştır. Ayrıca sunulan "hot-tap" proses bağlantısı opsiyonu, uzun vadede cihazların hatlardan sökülüp takılmasının prosesi kesmeden yapılmasına olanak sağladığı için tercih edilmiştir.
Sanayi Suyu Hatları
Altı adet su kuyusundan sağlanan ve bahçe sulamasından demin su hazırlama bölümüne kadar fabrikanın tamamına su sağlayan hatlarda ölçüm, Promag50 manyetik debimetreler ile sağlanmaktadır. Sert kauçuk iç kaplaması ile ilk filtrelemeden geçen tortulara karşı dayanıklı olan Promag 50'ler doğrudan Profibus DP çıkışına sahip olduğu için kontrol sistemine kolayca entegre edilebilmektedir.
Endüstri-Dünyası’nın amacı; endüstriyel mühendisliğine dünyanın her yerinde üretilip Türkiye pazarına sunulan yeni ürünler ve hizmetler ile ilgili bilgi vermektir. Eğer siz de firmanızın yeni ürünlerinin Endüstri Dünyası’nda yer almasını istiyorsanız lütfen teknik basın bültenlerinizi editörlerimize gönderin.
